Poznaj piosenkę Xaviera Naidoo i ucz się języka śpiewając!
Xavier Naidoo „Wo willst du hin”
Xavier Naidoo „Dokąd chcesz pójść?”
Dzięki tej lekcji:
poznasz ciekawego wokalistę i fajną piosenkę :-);
dowiesz się, co to jest partykuła hin i her ;
poznasz nowe słownictwo i zwroty użyte w piosence wraz z ich wymową;
poznasz czasowniki modalne, ich odmianę i zasady użycia w języku niemieckim;
będziesz mógł aktywnie poćwiczyć stosowanie czasowników modalnych w specjalnie przygotowanym dla Ciebie zestawie ćwiczeń;
miło spędzisz czas, jednocześnie ucząc się :-);
Może jeszcze nie miałeś okazji spotkać się z muzyką Xaviera Naidoo.
Jeśli tak, to zapraszam Cię serdecznie do tej lekcji. Odkryjesz nie tylko bardzo interesującego wokalistę, ale również dzięki tej piosence – nowe słownictwo. Będziesz zaskoczony, jak miło i bez większego trudu zapamiętasz frazy z tej piosenki. I to wszystko poprzez fantastyczny element muzyki.
Xavier Naidoo to jeden z najbardziej rozpoznawalnych muzyków niemieckich, urodzony w Mannheim w 1971 r. o indyjskich korzeniach. Stworzył niepowtarzalny styl muzyczny określany jako „niemiecki soul”. To mieszanka soul’u, R&B, hip-hopu. Jego muzyka jest niezwykle emocjonalna, teksty piosenek są dopełnieniem muzyki, odgrywają bardzo ważną rolę w przekazie. Dlatego postanowiłam przybliżyć Wam postać tego muzyka i wybrałam do tego celu utwór: „Wo willst du hin?”. Piosenka pochodzi z roku 2002 i mówi (oryginalnie 🙂 ) o miłości, ale tu konkretnie o usilnych staraniach, aby ją zatrzymać.
Gwarantuję, że melodia od razu wpadnie Wam w ucho i będzie ją Wam trudno wyrzucić z głowy. I oto przecież chodzi, zobaczycie jak łatwo uda Wam się zapamiętać co najmniej refren tej piosenki.
Miłego słuchania!
Czy udało Ci się wyłapać z piosenki jakieś wyrazy? Jeśli tak, to bardzo Ci gratuluję. Nie jest to łatwe zwłaszcza w utworze muzycznym, gdzie często na potrzeby rymu słowa są lekko zmieniane, skracane itd. Podobna sytuacja miała miejsce i tutaj, ale o tym za chwilę. Dla pełnego zrozumienia tekstu piosenki, spójrz na poniższą wersję niemiecką i jej polskie tłumaczenie:
|
|
Już sam tytuł piosenki: „Wo willst du hin?“ zawiera bardzo interesujący wyraz, o którym trochę Ci opowiem. Chodzi tu dokładnie o słowo „hin“.
Wyraz ten to tzw. partykuła, której funkcją jest wyrażenie uczuć i emocji przez rozmówcę oraz podkreślenie znaczenia innych wyrazów w wypowiedzianym zdaniu.
Jeśli mówimy o partykule „hin” to koniecznie wspomnę też o innej partykule – „her”. Partykuły te dodatkowo wyrażają ruch, wskazują na rodzaj danej czynności.
I tak dla przykładu partykuła „hin” wyraża ruch – kierunek od rozmówcy, partykuła „her” – ruch w kierunku rozmówcy.
Zobacz, jak funkcjonują te partykuły na konkretnych przykładach:
| Komm her! – przyjdź, podejdź (do siebie, do rozmówcy) | |
 |
 |
| Geh hin! – idź (tam), odejdź tam (od siebie w kierunku przeciwnym) | |
|
 |
Partykuły hin i her są nieodmienną część mowy, mogą występować w połączeniu z zaimkiem pytającym wo: woher, wohin, z przyimkami: heraus, hinauf, herein, z czasownikami (jako przedrostek w czasownikach rozdzielnie złożonych: np. sich hinsetzen) lub też samodzielnie: hin, her.
A więc nasz tytuł „Wo willst du hin?” będzie można przetłumaczyć: Dokąd idziesz? Dokąd zmierzasz? Dokąd chcesz pójść? (hin – wyraża oddalanie się)
W kolejnych wersach piosenki autor wyjaśnia, dlaczego jego ukochana powinna z nim zostać:
| „denn es macht jetzt keinen Sinn fortzugehen” |
co przetłumaczymy jak: „gdyż nie ma teraz sensu, żeby odejść.”
„Es macht keinen Sinn.“ – oznacza „to nie ma sensu“.
(zauważ w j. niemieckim używasz czasownika „machen“ (robić) w przeciwieństwie do j. polskiego, gdzie występuje czasownik „mieć”)
Słowo „Sinn” może oznaczać sens, ale posiada też inne znaczenie: zmysł.
| der Sinn, –e sens, zmysł |
Nasze zmysły:
 |
Wspomniałam na początku o tym, że często słowa w piosenkach są skracane, upraszczane. W naszej piosence również spotkasz się z takim zabiegiem, spójrz:
such’ dich Nord, Ost, Süd und West
Autor piosenki skrócił wyrazy na potrzeby rymu. Pełne wyrazy zakłóciłyby rytm refrenu, a więc posiłkuje się niepełnymi wyrazami (Nord, Ost, Süd, West):
| Ich halt’ dich fest, such’ dich Nord, Ost, Süd und West. |
Chodzi oczywiście o kierunki:
| der Norden północ |
| der Süden południe |
| der Osten wschód |
| der Westen zachód |
Jeśli będziesz chciał powiedzieć: na północy, na zachodzie, itd, to użyjesz przyimka: „in”:
im Norden, im Westen
(pamiętaj, że im to połączenie przyimka in z rodzajnikiem dem)
W tekście są też inne uproszczone wyrazy. Pewnie zauważyłeś, że niektóre czasowniki odmienione w 1 os. l.poj. (ich) nie mają końcówki -e np:
„ich halt’ dich fest”; „such’ dich….”.
Prawidłowa forma odmiany tych czasowników wyglądałaby w ten sposób:
Ich halte dich fest; suche dich…
Dla potrzeb rytmu piosenki skrócono tutaj formę tych czasowników i wstawiono apostrof. Musisz jednak wiedzieć, że w codziennym języku mówionym taka sytuacja bardzo często ma miejsce. Niemcy wymawiając zdania z czasownikiem w 1 os. l. poj. (czyli „ich”) często pomijają końcówkę –e.
np. Ich schreib dir bald. (Napiszę ci wkrótce.)
Myślę, że można tę sytuację porównać z naszą polską samogłoską ą lub ę. W języku mówionym nie podkreślamy przesadnie w naszej wypowiedzi tych końcówek, przez co normą stało się wymawianie ę, jak e: np. Ide na spacer. Wędruje po górach.
W mowie potocznej często spotkasz się z takimi formami czasowników w języku niemieckim i to stało się normą. Trzeba jednak pamiętać, że lepiej używać pełnej formy 1 os. l. poj. w sytuacjach oficjalnych (jak np. rozmowa kwalifikacyjna, egzamin, pisma, wszelkie dokumenty itd.).
Chciałabym zwrócić Twoją uwagę jeszcze na kilka wyrazów, za pomocą których wyjaśnię Ci zagadnienie czasowników modalnych w języku niemieckim. Piosenka Xaviera Naidoo świetnie się do tego nadaje.
Spójrz na czasowniki wollen i müssen, które mamy w naszej piosence:
| Wo willst du hin. |
| Ich werd‘ dich suchen, muss dich finden, muss mich an deine Wege binden. |
Czy spotkałeś się już wcześniej z zagadnieniem czasowników modalnych (Modalverben)?
Z doświadczenia wiem, że wielu osobom przysparzają one dużo problemów. Ja chcę Ci pokazać, że naprawdę warto się z nimi oswoić, a nawet szczerze polubić! Chcę Cię poprosić abyś popatrzył na nie z innej perspektywy. To właśnie dzięki nim, będziesz w stanie wyrazić bardzo wiele treści w swojej wypowiedzi. Tak naprawdę czasowniki modalne dają wiele możliwości, jeśli chodzi o swobodę budowania wypowiedzi. Sama odmiana czasowników i konstrukcja zdania z czasownikami modalnymi wymaga pracy pamięciowej i ćwiczeń. Ale zaufaj mi, jak wyćwiczysz aktywne użycie tych konstrukcji, zaczniesz lepiej „czuć” język niemiecki, poczujesz się pewniej w budowaniu zdań. To uczucie pewności będzie potem tylko wzrastać.
Wydaje mi się zresztą, że czasowniki modalne należą do jednych z częściej słyszanych słów. Dają jasny komunikat: chcę, muszę, powinienem, mogę, itd. Czasowniki modalne pomagają więc określić sposób, w jaki sposób dana czynność jest realizowana (np. wyrażają rozkaz, polecenie, pozwolenie, konieczność itd.).
Zapewne zauważyłeś we wcześniejszych zdaniach, które wypisałam z piosenki, że ich odmiana różni się od standardowej odmiany czasowników. To właśnie dlatego czasowniki modalne tworzą zupełnie odrębną grupę czasowników, która rządzi się trochę swoimi własnymi prawami. Cechą charakterystyczną tych czasowników jest fakt, że 1 i 3 os. l. poj. (ich oraz er/sie/es) odmienia się identycznie.
Wyróżniamy 6 czasowników modalnych:
| müssen musieć |
| können móc, potrafić, umieć |
| wollen chcieć |
| dürfen mieć pozwolenie |
| sollen mieć powinność |
| mögen lubić |
Zapamiętaj, że czasownik mögen występuje bardzo często w trybie przypuszczającym i przybiera formę möchten, którą tłumaczymy jak chcieć.
Jeśli zastanawiasz się, jaka jest różnica w użyciu czasownika wollen (chcieć) i möchten (chcieć), to podpowiem Ci, że czasownik wollen odbierany jest jako bardziej stanowcze stwierdzenie: „ich will” – chcę!, a „ich möchte” – „chciałbym”, zatem łagodniejsze i bardziej uprzejme. Dlatego w restauracji zamawiając jedzenie użyjesz słowa möchte: „Ich möchte den Salat bestellen.” (Chciałbym zamówić sałatkę.)
Spójrz poniżej na odmianę wszystkich czasowników i spróbuj ją zapamiętać. Pomogą Ci w tym ćwiczenia, które dla Ciebie przygotowałam w zakładce „Ćwiczenia”.
| müssen | können | wollen | dürfen | sollen | mögen | |
| L.poj. | ||||||
| ich | muss | kann | will | darf | soll | mag |
| du | musst | kannst | willst | darfst | sollst | magst |
| er | muss | kann | will | darf | soll | mag |
| sie | muss | kann | will | darf | soll | mag |
| es | muss | kann | will | darf | soll | mag |
| L.mn. | ||||||
| wir | müssen | können | wollen | dürfen | sollen | mögen |
| ihr | müsst | könnt | wollt | dürft | sollt | mögt |
| sie/Sie | müssen | können | wollen | dürfen | sollen | mögen |
I poniżej jeszcze odmiana czasownika „möchten”:
| möchten | |
| L.poj. | |
| ich | möchte |
| du | möchtest |
| er | möchte |
| sie | möchte |
| es | möchte |
| L.mn. | |
| wir | möchten |
| ihr | möchtet |
| sie/Sie | möchten |
Na czym jeszcze, oprócz specyficznej odmiany, polega wyjątkowość czasowników modalnych?
Weźmy np. czasownik „müssen”. Pewnie zauważyłeś, że temat czasownika uległ zmianie podczas odmiany przez osoby. W bezokoliczniku czasownik brzmi „müssen” (musieć), a w trakcie odmiany mamy np. ich muss, du musst. A zatem „ü” zostało zastąpione przez „u”.
Przy innych czasownikach modalnych podobne zmiany również zachodzą. Na pocieszenie powiem Ci, że zmiana taka następuje tylko w liczbie pojedynczej (ich, du, er, sie, es), a odmiana w liczbie mnogiej (wir, ihr, sie/Sie) tworzona jest regularnie (od tematu czasownika).
| „müssen” – musieć (bezokolicznik) | ||
 |
 |
|
| „er muss”– on musi | ale | „ihr müsst” – wy musicie |
Na koniec wspomnę o szyku zdania, w którym występuje czasownik modalny. Zobacz, jak taki szyk będzie wyglądał w zdaniu oznajmującym:
| Eva kann | sehr schön singen. | (Eva potrafi bardzo pięknie śpiewać.) |
| ↑ | ↑ | |
| czasownik modalny (odmieniony) | czasownik w bezokoliczniku | |
W zdaniu mamy 2 czasowniki: na drugim miejscu w zdaniu i na końcu. Czasownik modalny odmieniasz do podmiotu, jaki jest w zdaniu, a na końcu zdania wstawiasz drugi czasownik w bezokoliczniku (czyli nieodmieniony, ten który ma bezosobową formę).
W języku polskim możesz to zdanie powiedzieć na dwa sposoby i obydwa będą poprawne:
Eva potrafi bardzo pięknie śpiewać.
Eva potrafi śpiewać bardzo pięknie.
W języku niemieckim nie ma takiej dowolności. Szyk z czasownikiem modalnym jest ściśle określony, należy zachować pewną ramę: na początku zdania czasownik modalny, a na końcu bezokolicznik. Wyjątkiem będą zdania ze spójnikami, które wprowadzają szyk poboczny lub przestawny, ale o tym opowiem Ci innym razem.
Na koniec naszej lekcji chciałabym Ci wskazać inne ciekawe słówka z naszej piosenki, na pewno warto je zapamiętać:
| anflehen błagać |
| verzeihen wybaczyć |
| der Stein kamień |
| tun czynić, robić |
| überlegen zastanawiać, namyślać się |
| der Schatz skarb |
To będzie na tyle w naszej dzisiejszej lekcji. Mam nadzieję, że piosenka, którą dziś usłyszałeś wpadła Ci w ucho i dzięki temu łatwiej będzie Ci zapamiętać nowe wiadomości. Cieszę się, że piosenka Xaviera ułatwiła nam poznanie czasowników modalnych i ich użycie w zdaniu. Nie zrażaj się początkową nauką pamięciową, jaką trzeba wykonać, żeby zapamiętać odmianę tych 6 czasowników modalnych. Ćwiczenia, które dla Ciebie przygotowałam na pewno Ci w tym pomogą. Do zobaczenia w następnej lekcji! Tschüs!
Ćwiczenie 1 do lekcji: Xavier Naidoo „Wo willst du hin”
Ćwiczenie 2 do lekcji: Xavier Naidoo „Wo willst du hin?”
Ćwiczenie 3 do lekcji: Xavier Naidoo „Wo willst du hin?”
Ćwiczenie 4 do lekcji: Xavier Naidoo „Wo willst du hin?”
Pozdrawiam Cię serdecznie i życzę owocej nauki niemieckiego 🙂
Kasia
Przy okazji zapraszam Cię do internetowego kursu języka niemieckiego mojego autorstwa, który przygotowałam w oparciu o nową metodę, dzięki której uczysz się szybko i skutecznie. Sprawdź >>
